Τι πιστεύουν οι σημερινοί ΝΕΟΙ...

*Αποκαλυπτικά τα αποτελέσματα της πρώτης πανελλαδικής έρευνας η οποία πραγματοποιήθηκε στον χώρο της εκπαίδευσης

Περιφρονούν τα κόμματα αλλά εμπιστεύονται την κυβέρνηση, την Εκκλησία και τους... καλλιτέχνες

MAPNY ΠΑΠΑΜΑΤΘΑΙΟΥ

Απαισιοδοξία για την πολιτική, αισιοδοξία για την οικονομία εκφράζουν οι νέοι και οι νέες της χώρας μας στην πρώτη μεγάλη έρευνα που έγινε πανελλαδικά στον χώρο της εκπαίδευσης στη διάρκεια των τελευταίων μηνών. Ωστόσο τα αισθήματα που τρέφουν οι νέοι είναι ανάλογα της ενημέρωσης που έχουν, καθώς για την πολιτική εμφανίζονται κακώς πληροφορημένοι, ενώ για την οικονομία φαίνεται ότι έχουν πιο καλές πληροφορίες. Πιο αξιόπιστη πηγή ενημέρωσης πάντως κρίνονται η κυβέρνηση και οι εκπρόσωποί της.

Η έρευνα έγινε από το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Οπως αποκαλύπτουν τα συμπεράσματά της, οκτώ στουςδέκα νέους και νέες δείχνουν σήμερα μεγάλο ενδιαφέρον για την πολιτική, αλλά εκφράζουν δυσαρέσκεια για τους χειρισμούς των πολιτικών κομμάτων του κοινοβουλίου, ενώ επτά στους δέκα νέους έχουν καταλάβει ότι ο δρόμος για μια επιτυχημένη καριέρα προϋποθέτει «επαρκή» οικονομική ενημέρωση. Ετσι 56% των ερωτηθέντων μαθητών χαρακτηρίζονται καλοί γνώστες των οικονομικών θεμάτων, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό αυξάνεται θεαματικά στο 74,4% για τους φοιτητές και στο 79,6% για τους εργαζόμενους νέους. Οι νέοι δηλώνουν στην πλειονότητά τους ότι τα κόμματα του κοινοβουλίου δεν ενδιαφέρονται για το συμφέρον του λαού. Είναι δύσπιστοι και συχνά... ξεροκέφαλοι (μόνο 3 στους 10 αλλάζουν πολιτικές απόψεις), αλλά δηλώνουν ότι αν έπαυαν να υποστηρίζουν ένα κόμμα, γι' αυτό θα «έφταιγαν» κυρίως τα MME!

Την ίδια στιγμή όμως μεγάλο ποσοστό των ερωτηθέντων εκφράζεται αρνητικά για τους οικονομικούς μετανάστες, έχει αρνητική γνώμη για τους εκπαιδευτικούς, θεωρεί ότι ο πολιτισμός έχει εμπορευματοποιηθεί και εμπιστεύεται τους καλλιτέχνες και την Εκκλησία ως πιο έγκυρες πηγές ενημέρωσης σε θέματα της καθημερινότητάς τους.

H έρευνα έγινε σε δείγμα 799 ατόμων (μαθητών, σπουδαστών IEK και KEK, φοιτητών AEI-TEI και νέων εργαζομένων). Το 85,0% του δείγματος των νέων που συμμετείχαν σε αυτή προέρχεται από αστικές περιοχές, το 10,9% από ημιαστικές και το 4,1% από αγροτικές περιοχές. Οπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της έρευνας, οι απόψεις της «νέας γενιάς» για τα κυρίαρχα πολιτικοοικονομικά και κοινωνικά θέματα συνοψίζονται στα εξής:

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Εντονο ενδιαφέρον, αλλά κακή γνώση και πληροφόρηση, δυσαρέσκεια και απαισιοδοξία χαρακτηρίζουν την πλειονότητα των ερωτηθέντων. Οι νέοι τάσσονται υπέρ της ανάγκης συμμετοχής στα κοινά και εκφράζουν θετικές απόψεις για τη συμμετοχή της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση και αρνητικές για τα ελληνικά κόμματα και τον ρόλο τους.

• Γνώση και πληροφόρηση. H πολιτική είναι ένας τομέας για τον οποίον περισσότεροι από τους μισούς νέους που ερωτήθηκαν δεν διαθέτουν ιδιαίτερη πληροφόρηση. Οπως είναι φυσικό, καλοί γνώστες των θεμάτων που αφορούν την πολιτική είναι οι εργαζόμενοι νέοι (56,5%), ακολουθούν οι φοιτητές με ποσοστό 52,1%, ενώ οι μαθητές και οι σπουδαστές κατέχουν πολύ χαμηλότερα ποσοστά (39,2% και 38,5% αντιστοίχως).
• http://www.paspasoee.gr/joomla/templates/rt_vortex/images/blue_green/content/bullet_small.png); background-position: 0px 0px; background-repeat: no-repeat no-repeat; ">ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ. Οκτώ στους δέκα νέους επιδεικνύουν υψηλό ενδιαφέρον για την πολιτική, και ιδιαιτέρα για την πολιτική στον τομέα της εργασίας και της απασχόλησης, της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας, της προστασίας του περιβάλλοντος και της εκπαίδευσης. Οι νέοι ενδιαφέρονται πολύ λιγότερο για τα εξωτερικά θέματα και την άμυνα.
• Βαθμός ικανοποίησης. Επίσης οι οκτώ στους δέκα νέους είναι δυσαρεστημένοι από την επικρατούσα πολιτική κατάσταση και ειδικά από την ανταπόκριση των πολιτικών στα προβλήματα και στις ανάγκες τους, καθώς και από τον τρόπο διεξαγωγής της πολιτικής αντιπαράθεσης. H μόνη εξαίρεση στη γενική αυτή δυσαρέσκεια των νέων αποτελεί το επίπεδο των πολιτικών ελευθεριών και των δικαιωμάτων που απολαύουν και για το οποίο δηλώνουν ότι είναι ικανοποιημένοι.
• Αισιοδοξία; Αντίστοιχη με τα ευρήματα ως προς τον βαθμό ικανοποίησης είναι και τα ευρήματα ως προς τον βαθμό αισιοδοξίας των νέων για τις μελλοντικές πολιτικές εξελίξεις. Ετσι οι 8 στους 10 νέους και νέες φαίνεται να απαισιοδοξούν γι' αυτές περισσότερο από ό,τι για τις εξελίξεις σε οποιονδήποτε άλλον τομέα. Χαρακτηριστικός είναι ο υψηλός βαθμός απαισιοδοξίας που παρατηρείται ως προς τη βελτίωση του επιπέδου των ατομικών και των δημοκρατικών ελευθεριών των πολιτών, καθώς και ως προς τον τρόπο διεξαγωγής της πολιτικής αντιπαράθεσης στο μέλλον.
• Πεποιθήσεις. Οι 9 στους 10 νέους θεωρούν ότι οι πολίτες πρέπει να συμμετέχουν δραστήρια στη διαμόρφωση των πολιτικών εξελίξεων, ενώ 8 στους 10 τάσσονται υπέρ της άποψης ότι η χώρα μας ωφελείται πολιτικά από τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι νέοι εμφανίζονται διχασμένοι ως προς το ζήτημα του εύρους των ιδεολογικών διαφορών των κομμάτων (το 53,8% θεωρεί αυτές τις διαφορές μικρές).
• Σιγουριά για τις πολιτικές επιλογές τους; Οσο νέοι, άλλο τόσο... πεισματάρηδες. Οι νέοι όλων των κατηγοριών εμφανίζονται ανελαστικοί ως προς τις πολιτικές επιλογές τους. Μόνο 3 στους 10 νέους δηλώνουν διατεθειμένοι να επανεξετάσουν τις ιδεολογικές θέσεις τους ή να αλλάξουν το κόμμα που υποστηρίζουν. Στην όποια αλλαγή της πολιτικής στάσης τους πάντως οι νέοι δηλώνουν ότι θα τους επηρέαζαν περισσότερο τα MME, οι άνθρωποι με σχετική εμπειρία και η οικογένειά τους.
• Πηγές ενημέρωσης. Αξιόπιστοι φορείς ενημέρωσης για πολιτικά θέματα θεωρούνται τα κόμματα, η κυβέρνηση (με μειωμένα κάπως ποσοστά στον πληθυσμό των φοιτητών και των νέων εργαζομένων) και αμέσως μετά οι δημοσιογράφοι.

Κατά κατηγορία, το 58,0% των μαθητών, που έχουν μεσαία κοινωνικοοικονομική προέλευση, δείχνει μεγάλο βαθμό ενδιαφέροντος για την πολιτική, αλλά εξίσου εύκολα μεταπείθεται. Αντίθετα, μικρός είναι ο βαθμός της γνώσης, της αισιοδοξίας και της ικανοποίησής τους για τα πολιτικά θέματα. Στους φοιτητές, το 27,2% των ερωτηθέντων είναι πολιτικά απογοητευμένοι και τηρεί κριτική πολιτική στάση. Ετσι παρά το γεγονός ότι ενδιαφέρονται πολύ για την πολιτική και διαθέτουν μέτρια επίπεδα γνώσης γι' αυτή, εν τούτοις εμφανίζονται να είναι πολιτικά απαισιόδοξοι, ανικανοποίητοι και ανελαστικοί. Την ίδια ξεκάθαρα αρνητική εικόνα έχει και το 50% των ερωτηθέντων που είναι εργαζόμενοι νέοι.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Καλή γνώση και πληροφόρηση, ικανοποίηση, αισιοδοξία και υψηλό ενδιαφέρον, αλλά μικρή ενεργοποίηση και ευελιξία δείχνουν τα συμπεράσματα της έρευνας. H πιο αξιόπιστη πηγή ενημέρωσης θεωρείται η κυβέρνηση.

• Γνώση και πληροφόρηση. Ικανοποιητικό επίπεδο πληροφόρησης για τα οικονομικά ζητήματα έχουν σήμερα οι νέοι, ενώ περίπου 7 στους 10 ερωτηθέντες απαντούν με ευκολία σε σύνθετα οικονομικά ερωτήματα. Το επίπεδο της γνώσης για τα οικονομικά θέματα βέβαια, όπως είναι φυσικό, αυξάνεται, καθώς οι νέοι ηλικιακά προσεγγίζουν ή και ξεπερνούν το κατώφλι εισόδου τους στην αγορά εργασίας. Ετσι ενώ 56% των μαθητών χαρακτηρίζονται καλοί γνώστες των οικονομικών θεμάτων, το αντίστοιχο ποσοστό αυξάνεται στο 74,4% για τους φοιτητές και στο 79,6% για τους νέους εργαζομένους.
• Προσωπικό ενδιαφέρον. Επτά στους δέκα δείχνουν μεγάλο βαθμό ενδιαφέροντος για την οικονομία. Οι φοιτητές, οι εργαζόμενοι και οι σπουδαστές κατέχουν την πρώτη θέση με ποσοστά της τάξεως του 70% και ακολουθούν οι μαθητές με ποσοστά της τάξεως του 60% αντιστοίχως. Ο βαθμός ενδιαφέροντος των νέων για τα οικονομικά θέματα όμως φαίνεται ότι μειώνεται δραματικά ανάλογα με το πόσο απομακρυσμένα θεωρούνται τα θέματα αυτά από τη σφαίρα του στενού ιδιωτικού βίου τους. Ετσι όλες οι κατηγορίες των νέων έχουν μειωμένο ενδιαφέρον για τις οικονομικές εξελίξεις της διεθνούς και της εθνικής οικονομίας, ενώ αντίθετα φαίνονται να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τα οικονομικά προβλήματα που αφορούν τους ίδιους και το οικογενειακό περιβάλλον τους.
• Βαθμός ικανοποίησης. Εδώ οι 6 στους 10 νέους εμφανίζουν υψηλό βαθμό προσωπικής ικανοποίησης από την κατάσταση της οικονομίας. Ωστόσο τα ποσοστά των νέων που δηλώνουν ικανοποιημένοι από την οικονομική κατάσταση ποικίλλουν σε σημαντικό βαθμό ανάμεσα στις κατηγορίες των ερωτηθέντων, με τους μαθητές να παρουσιάζουν ένα πολύ υψηλό ποσοστό προσωπικής ικανοποίησης της τάξεως του 81,6%. Ακολουθούν οι εργαζόμενοι με ποσοστό 61,3%, έπονται οι φοιτητές (54,5%), ενώ την τελευταία θέση κατέχουν οι σπουδαστές IEK-KEK (47%).
• Αισιοδοξία; H ελληνική νεολαία επιδεικνύει υψηλά επίπεδα αισιοδοξίας για τις μελλοντικές εξελίξεις στον τομέα της οικονομίας και οι 7 στους 10 νέους όλων των κατηγοριών αισιοδοξούν για τις οικονομικές εξελίξεις και ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τη βελτίωση των ατομικών οικονομικών τους.
• Προσωπική ενεργοποίηση. Συνολικά περίπου 8 στους 10 νέους έχουν μικρή οικονομική ενεργοποίηση, καθώς είναι σχεδόν πλήρως εξαρτημένοι οικονομικά από την οικογένειά τους, ενώ οι όποιες οικονομικές αποφάσεις τους καθορίζονται κατά κανόνα από την ικανοποίηση των άμεσων (π.χ. ένδυση, διατροφή, ψυχαγωγία) παρά των μακροπρόθεσμων αναγκών (π.χ. απόκτηση στέγης ή δαπάνες ασφάλισης). Από μικρή οικονομική ενεργοποίηση χαρακτηρίζονται ακόμη και οι νέοι εργαζόμενοι αφού έστω και αν έχουν ήδη ενταχθεί στην αγορά εργασίας, εντούτοις σε σημαντικό βαθμό εξακολουθούν να εξαρτώνται οικονομικά από την οικογένειά τους.
• Σιγουριά για τις πολιτικές επιλογές τους; Οι 7 στους 10 νέους, ανεξαρτήτως κατηγορίας, θα διαφοροποιούσαν τη στάση τους ή τις επιλογές τους στα οικονομικά θέματα πολύ ή αρκετά δύσκολα. Επιπλέον οι νέοι δηλώνουν ότι σε μια πιθανή αλλαγή της οικονομικής πρακτικής τους θα τους επηρέαζαν περισσότερο η οικογένειά τους, οι άνθρωποι με σχετική εμπειρία, οι ειδικοί επιστήμονες και οι επαγγελματίες.
• Πηγές ενημέρωσης. Για την οικονομική ενημέρωσή τους οι νέοι θεωρούν περισσότερο αξιόπιστους φορείς κατ' αρχήν την κυβέρνηση και δευτερευόντως τους ειδικούς επιστήμονες, τους δημοσιογράφους, τους διεθνείς οργανισμούς και τους επιχειρηματίες.

Κατά κατηγορία, το 54,0% των μαθητών του δείγματος, οι οποίοι είναι μεσαίας κοινωνικοοικονομικής προέλευσης, δείχνουν αισιοδοξία για την οικονομική πορεία της χώρας, καθώς επίσης και το 39,8% των φοιτητών, παρ' όλο που καμία από τις δύο αυτές κατηγορίες δεν είναι αντίστοιχα ευέλικτες και ενεργοποιημένες. Το 36,6% των νέων εργαζομένων είναι σε μεγάλο βαθμό θετικό, αλλά το ενδιαφέρον τους για αντίστοιχα θέματα κινείται σε μέτριο επίπεδο. 

LIFESTYLE

Οι τάσεις στον τομέα της καθημερινότητας των νέων περνούν από τις αντιφατικές οδούς των καλλιτεχνών και της Εκκλησίας... Αυτές οι δύο πηγές, με τρίτη τους ειδικούς επιστήμονες, θεωρούνται οι πιο αξιόπιστες για την ενημέρωσή τους σε θέματα που αφορούν την καθημερινότητα και το κοινωνικό περιβάλλον τους. Γενικά πάντως οι νέοι δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, μεγάλη ικανοποίηση και ενεργοποίηση, αλλά σχετική απαισιοδοξία και ανελαστικότητα για τα θέματα της καθημερινότητας και του τρόπου ζωής τους. Το 14,7% των φοιτητών, που ανήκουν σε χαμηλά κοινωνικά στρώματα, εμφανίζεται ιδιαίτερα απαισιόδοξο και χαμηλά ενεργοποιημένο στους τομείς που συνιστούν μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Αντίθετα το 30,4% των νέων εργαζομένων, που ανήκουν στα μεσαία κοινωνικά στρώματα, εκφράζει μεγάλη ικανοποίηση για τα θέματα που αφορούν τον καθημερινό τρόπο ζωής τους. Ωστόσο η αισιοδοξία και η ευελιξία που επιδεικνύουν για τα σχετικά θέματα κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα. 

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

H προστασία του περιβάλλοντος, σε αντιδιαστολή με την οικονομική ανάπτυξη, θεωρείται ως σημαντικότερη αξία. Σχετικά καλή πληροφόρηση, αυξημένο ενδιαφέρον, οριακή ικανοποίηση και σχετική ευελιξία, αλλά έντονη απαισιοδοξία και μικρή ενεργοποίηση εμφανίζονται εδώ στις απαντήσεις των νέων που συμμετείχαν στην έρευνα. Το 60,3% των μαθητών και το 39,8% εκφράζουν μεγάλη απαισιοδοξία για τα θέματα του περιβάλλοντος και προβληματισμό για την εξέλιξή τους.

Οι τάσεις και ο τρόπος ζωής της νεολαίας

* Εκφράζονται συχνά αρνητικές απόψεις για τους οικονομικούς μετανάστες

H ίδια έρευνα εξετάζει και τις απόψεις των νέων για όλα τα θέματα της καθημερινότητάς τους, καταγράφοντας συνολικά τις τάσεις και τον τρόπο ζωής της ελληνικής νεολαίας σήμερα. Οπως προέκυψε, οι νέοι σήμερα ενημερώνονται από: συζητήσεις με άλλους ανθρώπους (9 στους 10), τηλεόραση (8 στους 10), ραδιόφωνο (8 στους 10), περιοδικά ποικίλης ύλης (5 στους 10), Διαδίκτυο (5 στους 10), εφημερίδες (4 στους 10) και περιοδικά εξειδικευμένης ύλης (3 στους 10).

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ

Καλή γνώση των απαραίτητων πληροφοριών, υψηλό ενδιαφέρον και έντονη ενεργοποίηση, αλλά έντονη δυσαρέσκεια, απαισιοδοξία και ανελαστικότητα χαρακτηρίζουν τους νέους και τις νέες σήμερα. Αρνητικές απόψεις εκφράζονται από μια μεγάλη μερίδα νέων για τους οικονομικούς μετανάστες. Οι πιο αξιόπιστες πηγές ενημέρωσης θεωρούνται οι δημοσιογράφοι και δευτερευόντως οι οργανώσεις πολιτών, οι ειδικοί επιστήμονες και οι μη κυβερνητικές οργανώσεις. Το 51,4% των μαθητών δραστηριοποιείται έντονα στο κοινωνικό πεδίο, καθώς και το 11% των μη προνομιούχων φοιτητών.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Ενδιαφέρον, αισιοδοξία και ενεργοποίηση, αλλά χαμηλό βαθμό πληροφόρησης, ικανοποίησης και ευελιξίας εκφράζει η πλειονότητα του δείγματος στα θέματα εκπαίδευσης. Δυσπιστία ως προς τη δυνατότητα του εκπαιδευτικού συστήματος να επιλέγει τους καλύτερους λειτουργούς του και συνολικά αρνητική γνώμη για τους εκπαιδευτικούς. Ωστόσο οι εκπαιδευτικοί θεωρούνται ως η πιο αξιόπιστη πηγή ενημέρωσης, ενώ οι πιο συχνά προτιμώμενες μορφές εκπαιδευτικών ενημερωτικών μηνυμάτων είναι τα μηνύματα που παρέχουν πρακτικές οδηγίες, καθώς και τα πληροφοριακά και αξιολογικά.

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Ενα μεγάλο ποσοστό υποστηρίζει ότι ο πολιτισμός έχει εμπορευματοποιηθεί και εκφράζονται πολλές αρνητικές απόψεις για το θέμα. Ενδιαφέρον και συγκρατημένη αισιοδοξία, αλλά χαμηλό επίπεδο πληροφόρησης και ενεργοποίησης, καθώς και έντονη δυσαρέσκεια χαρακτηρίζουν και εδώ τη «νέα γενιά». Ως περισσότερο αξιόπιστοι φορείς πολιτιστικής ενημέρωσης θεωρούνται οι καλλιτέχνες, οι δημοσιογράφοι και οι οργανώσεις πολιτών.

ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Οι νέοι και οι νέες γνωρίζουν πολλά και δείχνουν με κάθε τρόπο το έντονο ενδιαφέρον τους για τα θέματα που αφορούν την αγορά εργασίας, αλλά ταυτόχρονα νιώθουν έντονη απαισιοδοξία και δείχνουν ανελαστικότητα (42% νέων εργαζόμενων, 35% φοιτητών, 38,8% μαθητών). Ως περισσότερο αξιόπιστοι φορείς ενημέρωσης για εργασιακά θέματα θεωρούνται οι επιχειρηματίες, οι ειδικοί επιστήμονες και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις.

ΤΟ ΒΗΜΑ , 23-11-2003