του Αριστομένη Συγγελάκη*

«Κούροι και κόρες της σπουδής / Φως ο νους η καρδιά φλόγα / Η κραυγή σας γλώσσα πύρινη κοφτερή / Τέτοιες ώρες τρανές ώρες / Μόνο εσείς και τα πουλιά τα ελεύθερα / Ξεδιπλώνετε τον άνεμο και πετάτε με το αγέρι / Και ξεμούδιασαν και ορθώθηκαν τα κορμιά / Άρχισε το Ροδοχάραμα» (Γιάννης Κουτσοχέρας)

Εκπομπές για τον ήρωα Αλέξανδρο Παναγούλη αλλά και τα συμβάντα του 1936 ψηφιοποίησε και παρουσιάζει η ΕΡΤ. Γράφει ο Mediaρχης του Sport24.gr, Νίκος Μποζιονέλος.

Tο Αρχείο της ΕΡΤ, τιμώντας τη μνήμη του Αλέκου Παναγούλη (πέθανε σαν σήμερα, το 1976), ψηφιοποίησε και παρουσιάζει στην ιστοσελίδα ert.gr την εκπομπή "Εδώ και σήμερα - Αναφορά στον Αλέκο Παναγούλη".

H εκπομπή, που προβλήθηκε έξι χρόνια μετά το θάνατο του Αλέκου Παναγούλη, το 1982, εστιάζει στην αντιστασιακή του δράση την περίοδο της χούντας και στα γεγονότα που ακολούθησαν μέχρι το θάνατό του. Αναφέρεται στην απόπειρα δολοφονίας του δικτάτορα Γεωργίου Παπαδόπουλου, στις 13 Αυγούστου 1968, που οδήγησε στη σύλληψή του.

Σε απόσπασμα συνέντευξής του που προβάλλεται, ο Αλέκος Παναγούλης, εξηγεί: "Δεν ήταν μια προσωπική ενέργεια, αλλά μια ενέργεια που την προπαρασκεύασε μια ολόκληρη οργάνωση, που εργάστηκε επί 16 μήνες, προκειμένου να προετοιμάσει την Αντίσταση». Διευκρινίζει επίσης: «Εκείνη την ώρα δεν σκεφτόμουν ότι επιχειρώ να σκοτώσω έναν άνθρωπο. Έβλεπα τον τύραννο και όχι τον άνθρωπο. Δεν νομίζω ότι σε οποιαδήποτε στιγμή της ζωής μου θα έβρισκα τη δύναμη να σκοτώσω έναν άνθρωπο".

Η εκπομπή αναφέρεται και στα φρικτά βασανιστήρια που υπέστη, στη δίκη του -όπου καταδικάστηκε δις εις θάνατον-, στην αίτηση χάριτος που αρνήθηκε να υποβάλλει, στους λόγους για τους οποίους αναβλήθηκε η εκτέλεσή του, αλλά και στις απάνθρωπες συνθήκες κράτησής του. Όπως επίσης και στις απόπειρες απόδρασής του, στις απεργίες πείνας που έκανε και στο ανοιχτό γράμμα που έστειλε στην Ευρώπη, το διάστημα που κρατούνταν στις φυλακές Μπογιατίου, καταγγέλλοντας τα βασανιστήρια και τις συνθήκες διαβίωσής του.

Επίσης, εξιστορούνται τα γεγονότα που ακολούθησαν μετά την αποφυλάκισή του, στις 21 Αυγούστου 1973. Το ταξίδι του στην Ιταλία όπου συνέχισε τον αγώνα, διεγείροντας με τις δημόσιες καταγγελίες του την ξένη κοινή γνώμη, η πτώση της χούντας και η επιστροφή του στην Ελλάδα ακριβώς έξι χρόνια μετά την απόπειρα δολοφονίας του Γεωργίου Παπαδόπουλου, στις 13 Αυγούστου 1974. Ακόμη, η πολιτική δράση του Αλέκου Παναγούλη στα χρόνια που ακολούθησαν, η επιμονή του για τη δημοσίευση των αρχείων του ΕΑΤ-ΕΣΑ, η Πρωτομαγιά του 1976, που βρέθηκε νεκρός μέσα στο αυτοκίνητό του και το τελευταίο αντίο στον μεγάλο αγωνιστή, που ήταν πάντα κοντά στο λαό και υιοθέτησε τα προβλήματα των απλών ανθρώπων.

Στην εκπομπή προβάλλονται αποσπάσματα από συνεντεύξεις του Αλέκου Παναγούλη και οπτικοακουστικό και φωτογραφικό υλικό από τη σύλληψή του, τη δίκη του, τους τόπους του μαρτυρίου του, καθώς και από την αποφυλάκισή του, το ταξίδι του στην Ιταλία, την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1974, την πολιτική του δράση και την κηδεία του. Τα κείμενα της εκπομπής υπογράφει ο Γιάννης Φατσής, ενώ αφηγητής είναι ο Γιώργος Κυρίτσης.

Μάης του ’36 στη Θεσσαλονίκη