Στις ειδικές συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί λόγω της πανδημίας, η εξεταστική διαδικασία της Ανώτατης Εκπαίδευσης είχε οριστεί για το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2020-2021 να διεξαχθεί πλήρως με εξ’αποστάσεως μεθόδους. Παρά την αναγκαιότητα αυτής της διαδικασίας, πρέπει να τονιστεί πως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να συγκριθεί με την δια ζώσης εξέταση. Στα πλαίσια αυτά και για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της αξιοκρατίας της εξεταστικής περιόδου, αφού εντοπίστηκαν τα παρακάτω προβλήματα, καταθέτουμε στη Σύγκλητο του ΟΠΑ τις ακόλουθες προτάσεις:
• Προσωρινή αποθήκευση: Παρατηρήθηκε σε μαθήματα ότι στη διάρκεια της εξέτασης ήταν απενεργοποιημένη η λειτουργία της «προσωρινής αποθήκευσης». Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι φοιτητές με πρόβλημα σύνδεσης στο διαδίκτυο ή άλλα τεχνικά προβλήματα (π.χ. σύνδεση στην πλατφόρμα του eclass) να αντιμετωπίσουν το σοβαρό ενδεχόμενο αποτυχίας στην εξέταση χωρίς καμία δική τους υπαιτιότητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί, το μάθημα Μαθηματικά Χρηματοπιστωτικής Ανάλυσης με διδάσκοντα τον κ. Ρομπόλη στο οποίο αρκετοί φοιτητές αποσυνδέθηκαν από την εξέταση λόγω προβλήματος στο διαδίκτυο και όταν κατάφεραν να επανασυνδεθούν, τους εμφανίστηκαν νέα θέματα στον υπολειπόμενο όμως χρόνο. Για την αποφυγή τέτοιων ζητημάτων προτείνουμε την αυτόματη αποθήκευση των απαντήσεων του εξεταζομένου.
• Αρνητική βαθμολόγηση: Υπήρξαν μαθήματα όπου οι διδάσκοντες δεν είχαν ενημερώσει τους φοιτητές για τον βαθμολογικό αντίκτυπο των λανθασμένων τους απαντήσεων (π.χ. Διοίκηση Ανθρωπίνου Δυναμικού – Ε. Γαλανάκη). Κάτι τέτοιο απέτρεπε τους φοιτητές να απαντήσουν σε ερωτήσεις που είχαν έστω και τον παραμικρό ενδοιασμό μεταξύ δύο ή περισσότερων απαντήσεων, σκεπτόμενοι τον αβέβαιο αρνητικό αντίκτυπο στον τελικό τους βαθμό. Απαιτούμε το αυτονόητο, οι φοιτητές να γνωρίζουν το πόσο βαθμολογείται η κάθε ερώτηση (θετικά ή αρνητικά).
• Τράπεζα θεμάτων: Σε ορισμένα μαθήματα αξιοποιήθηκε ο θεσμός της τράπεζας θεμάτων χωρίς να υπάρξει διαβάθμιση στη δυσκολία των ερωτημάτων (Μικροοικονομική ΙΙ – Κ. Ρουμανιάς, όπου σε άλλους φοιτητές ζητούνταν επίλυση ασκήσεων και σε άλλους ερωτήσεις θεωρίας). Κρίνουμε απαραίτητη την ισότιμη εξέταση/αξιολόγηση των φοιτητών σε όμοιας δυσκολίας θέματα.
• Προφορική εξέταση (έπειτα από εξ’αποστάσεως γραπτή εξέταση): Ο τρόπος με τον οποίο διεξήχθη διέφερε από καθηγητή σε καθηγητή. Θεωρούμε, παρόλα αυτά, πως δεν υπάρχει λόγος 2ης (προφορικής) εξέτασης σε όσους εξεταστήκαν ήδη επιτυχώς στο συγκεκριμένο μάθημα. Άλλωστε κάτι τέτοιο καταδεικνύει πως ακόμη και ο ίδιος ο διδάσκων κρίνει την εξέτασή του ως αποτυχημένη. Συνεπώς θα ήταν συνετό να αξιοποιούνταν διαφορετικές μορφές αξιολόγησης των φοιτητών (απαλλακτικές εργασίες, προαιρετικές προόδους, σειρές ασκήσεων/tutorials κ.ο.κ.) και όχι πολλαπλά στάδια εξέτασης.
• Υλικοτεχνικές υποδομές: Στα πλαίσια της ισότιμης μεταχείρισης και διασφάλισης πως όλοι οι φοιτητές έχουν ίντερνετ και υπολογιστή κατάλληλο για να συμμετέχουν στην εξεταστική την ενεργοποίηση πλατφόρμας από τώρα κιόλας όπου οι φοιτητές θα δηλώνουν τον προβληματισμό τους αυτό. Ειδικότερα, σε εργαστηριακά μαθήματα όπου απαιτείται η επίλυση ασκήσεων με την αξιοποίηση προγραμμάτων πέραν του συστήματος εξέτασης (π.χ. SPSS, Excel, Python κ.ο.κ.) είναι ανάγκη να διασφαλιστεί ότι ο φοιτητής έχει τη δυνατότητα να εξεταστεί υπό κανονικές συνθήκες. Εδώ να τονίσουμε πως έπειτα και από έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ γίνεται εμφανές πως για την χρονιά 2019 το 21,5% των ελληνικών νοικοκυριών δεν διέθετε πρόσβαση στο διαδίκτυο. Παρά το ότι το ποσοστό βαίνει μειούμενα ανά τα χρόνια, εν μέσω της κοινωνικοοικονομικής κρίσης που δημιούργησε η πανδημία, αμφιβάλλουμε πως εν έτει 2021 έχει εξαλειφθεί.
Σε κάθε περίπτωση κανένα εναλλακτικό σύστημα δεν μπορεί να υποκαταστήσει την δια ζώσης διδασκαλία και εξέταση της παρεχόμενης γνώσης. Εντούτοις κατανοούμε την αναγκαιότητα για πλήρως εξ’αποστάσεως εξετάσεις, με γνώμονα τις ειδικές συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία καθώς και την σχετική οδηγία του Υπουργείου. Παρόλα αυτά οφείλουμε ακόμη και σε αυτές τις συνθήκες να διασφαλίσουμε πως όλοι οι φοιτητές θα αξιολογούνται αξιοκρατικά. Σε ένα σύγχρονο Ακαδημαϊκό Ίδρυμα ο τελικός βαθμός δεν μπορεί να κρίνεται αποκλειστικά από μία εξέταση αλλά ένα από σύνολο διαφορετικών μορφών αξιολόγησης. Μέσα σε αυτές εντάσσονται οι προτάσεις μας για θεσμοθέτηση απαλλακτικών εργασιών, προαιρετικών προόδων, σετ ασκήσεων που οδηγούν τον φοιτητή σε ολιστική εμβάθυνση στη γνώση.
Δείτε εδώ το σχετικό αίτημα που καταθέσαμε στη Σύγκλητο