Δέκα ταινίες για την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού

Η Παγκόσμια Hμέρα κατά του Ρατσισμού, έρχεται να μας θυμίσει τα τραγικά γεγονότα της 21ης Μαρτίου του 1960, όταν 70 μαύροι φοιτητές που διαδήλωναν μαζί με χιλιάδες άλλους διαδηλωτές κατά του απαρτχάιντ στην πόλη Σάρπβιλ της Νοτίου Αφρικής, έχασαν τη ζωή τους από πυροβολισμούς της αστυνομίας. Το 1966, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ καθιέρωσε την ημέρα αυτή ως Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων. Τιμώντας την Παγκόσμια Hμέρα κατά του Ρατσισμού, παρουσιάζουμε δέκα (10) χαρακτηριστικές κινηματογραφικές δημιουργίες του 21ου αιώνα.

«12 Χρόνια Σκλάβος» (12 Years a Slave - 2013) του Στιβ ΜακΚουίν

Στο προ-εμφυλιακό τοπίο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, ο Νεοϋορκέζος Σόλομον Νόρθαπ (Τσιούιτελ Ιτζίοφορ) ζει ως ελεύθερος Αμερικανός πολίτης. Παρότι καλλιεργημένος οικογενειάρχης και ταλαντούχος μουσικός, ο Σόλομον έχει ένα σημαντικό μειονέκτημα. Το χρώμα του δέρματός του δεν είναι συμβατό με εκείνο της καθεστηκυίας τάξης. Η μοίρα του επιφυλάσσει μια αρκετά απρόβλεπτη, όσο και δυσάρεστη έκπληξη. Ο Νόρθαπ απάγεται και πωλείται ως σκλάβος στον οπισθοδρομικό Νότο, αντιμετωπίζοντας τη βιαιότητα μιας πολωμένης κοινωνίας. Μιας κοινωνίας που παρουσιάζεται προσωποποιημένη μέσα από τα μάτια ενός σκληρού, δυνάστη σωματέμπορου, τον οποίον υποδύεται πειστικότατα ο Μάικλ Φασμπέντερ.

Διατηρώντας την πίστη του στην ανθρωπιά και στην εγγενή καλοσύνη του κόσμου, ο Σόλομον δεν χάνει ποτέ την ελπίδα και το κουράγιο του για δικαιοσύνη. Παρόλο που η μοίρα του μοιάζει απόλυτα καταδικασμένη, ο ίδιος κοιμάται και ξυπνά αναζητώντας το άρωμα της χαμένης ελευθερίας. Μέσα από την ευτυχή συγκυρία της γνωριμίας του με έναν φιλάνθρωπο Καναδό (Μπραντ Πιτ), ρεφορμιστή και πολέμιο της θανατικής καταδίκης, ο Σόλομον καταφέρνει εν τέλι όχι μόνο να επιζήσει μέσα σ’ αυτή τη δωδεκαετή κόλαση, αλλά να βγει αλώβητος από την απίστευτη αυτή δοκιμασία, διατηρώντας, στο ακέραιο, το ήθος και την αξιοπρέπειά του.

Ο αξιόλογος Βρετανός σκηνοθέτης Στιβ Μακουίν, μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη την συγκλονιστική και βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα, ιστορία του Σόλομον Νόρθαπ, ενός ανθρώπου που αγωνίστηκε για την προσωπική του ελευθερία και επιβίωση. Η ιστορία εξελίσσεται σε μία εποχή που το τίμημα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, διακυβευόταν από το χρώμα του δέρματος...

«Moonlight» (2016) του Μπάρι Τζέκινς

Η ταινία καταγράφει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας νεαρός ομοφυλόφιλος, καθώς ενηλικιώνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ζει σε μια πολύ σκληρή γειτονιά του Μαϊάμι και προσπαθεί να βρει τη θέση του στον κόσμο, να ανακαλύψει την πραγματική του ταυτότητα. Η μητέρα του είναι εξαρτημένη από το κρακ και αυτό κάνει τα πράγματα πολύ δύσκολα. Ένα ταξίδι αυτογνωσίας θα ξεκινήσει.

Ο Μπάρι Τζέκινς, οκτώ χρόνια μετά το ρομαντικό δράμα «Medicine for Melancholy» (2008), επιστρέφει με την αριστουργηματική, δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του. Ο Αμερικανός σκηνοθέτης, παρουσιάζει ένα συγκλονιστικό πορτρέτο της κοινωνίας στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού θίγοντας θέματα, όπως ο ρατσισμός, το δικαίωμα στη διαφορετικότητα, οι φυλετικές διακρίσεις, το bullying και τα ναρκωτικά. Το «Moonlight» (2016) είναι ένα φιλμ - ωδή στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία βούλησης. Τιμήθηκε με την Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ταινίας / Δράμα, ενώ απέσπασε και τρία χρυσά αγαλματίδια, ανάμεσα τους και το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας.

«Υπάρχει πολύς κόσμος στις Ηνωμένες Πολιτείες, που αισθάνεται ότι στερείται τα πολιτικά του δικαιώματα, που αισθάνεται ότι δεν έχει φωνή. Η ταινία μας νομίζω ότι χάρις στην ιδιαιτερότητα του χαρακτήρα, αλλά και του χώρου που εκτυλίσσεται δίνει φωνή σ' έναν κόσμο και σε μια ομάδα ανθρώπων, που κανονικά δεν τους ακούμε ποτέ. Είναι κυριολεκτικά αόρατοι.» - Μπάρι Τζέκινς

«Αφανείς Ηρωίδες» (Hidden Figures - 2016) του Θίοντορ Μέλφι

Μετά το «St. Vincent» του 2014, ο Αμερικανός δημιουργός Θίοντορ Μέλφι, επιστρέφει δριμύτερος με τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του: «Αφανείς Ηρωίδες» (Hidden Figures - 2016). Ο υποψήφιος για Όσκαρ σκηνοθέτης, παρουσιάζει την πραγματική ιστορία τριών γυναικών που βοήθησαν καταλυτικά τη NASA στις προσπάθειες των πρώτων διαστημικών αποστολών της. Έχοντας αποσπάσει τρεις Υποψηφιότητες για Όσκαρ, στο φιλμ πρωταγωνιστούν: η Τάρατζ Π. Χένσον, η εξαιρετική Οκτάβια Σπένσερ, η Τζανέλ Μονέ, ο Κέβιν Κόστνερ και η Κίρστεν Ντανστ.

Ο Θίοντορ Μέλφι, σκηνοθετεί μία γρήγορη, χιουμοριστική και γεμάτη έμπνευση ταινία, ρίχνοντας φως στην πρώτη, φαινομενικά αδύνατη, πτήση γύρω από την τροχιά της Γης, αλλά και στα πράγματα που μπορούν να πετύχουν οι γυναίκες όταν λειτουργούν ενωμένες, απέναντι σε στερεότυπα και προκαταλήψεις.

Πέρα όμως από το πολύ συγκεκριμένο γεγονός, η ταινία τοποθετείται χρονικά σε ένα από τα πιο σημαντικά σταυροδρόμια της Αμερικάνικης ιστορίας. Τη συνεχή μάχη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, την προσπάθεια της χώρας να ξεπεράσει τον Ψυχρό Πόλεμο, τη χρήση των πυρηνικών όπλων, αλλά και τη φιλοδοξία να είναι η πρώτη υπερδύναμη που θα έχει ανθρώπινη παρουσία στο Διάστημα.

«Υπηρέτριες» (The Help - 2011) του Τέιτ Τέιλορ

Αμερικανικός Νότος, 1962. Η 22χρονη Σκίτερ επιστρέφει από το κολέγιο, αποφασισμένη να γίνει συγγραφέας, παρά τις αντιδράσεις της μητέρας της, που προτιμά να τη δει παντρεμένη. Σύντομα θα πάρει μια απόφαση, που θα αναστατώσει όχι μόνο τις ζωές των δικών της ανθρώπων, αλλά και ολόκληρη την κωμόπολη Τζάκσον. Σχεδιάζει να πάρει συνεντεύξεις από τις έγχρωμες γυναίκες που αφιέρωσαν τη ζωή τους στη φροντίδα εύπορων οικογενειών της περιοχής. Η πρώτη που ανοίγει την καρδιά της είναι η Έιμπελιν, η υπηρέτρια της καλύτερης φίλης της Σκίτερ, κάτι, που όμως αρχικά θα προκαλέσει τη δυσαρέσκεια της κλειστής τους κοινότητας...

Το ημιαυτοβιογραφικό best-seller «The Help» της Κάθριν Στόκετ, μεταφέρεται στην μεγάλη οθόνη σκηνοθετημένο από τον Τέιτ Τέιλορ, ηθοποιό («Στην Καρδιά του Χειμώνα», «Εγώ, ο Κατάσκοπος») και παιδικό φίλο της συγγραφέως. Το φιλμ πραγματεύεται με εμπνευσμένα προκλητική ματιά, τα απρόσμενα γεγονότα που πυροδοτεί σε μια μικρή πόλη του αμερικανικού Νότου η μυστική συμμαχία τριών διαφορετικών μα εξίσου θαρραλέων γυναικών, προκειμένου να σπάσουν έναν ξεπερασμένο κώδικα ηθικής και να θέσουν νέους κοινωνικούς κανόνες.

Συγκίνηση, χιούμορ, αισιοδοξία και εξαιρετικές ερμηνείες, σε μια διαχρονική ιστορία, που υποστηρίζει πως μερικές φορές ένας και μόνο ψίθυρος αρκεί για να αλλάξει τα πάντα. Πρωταγωνιστούν: Έμα Στόουν, Βαϊόλα Ντέιβις, Οκτάβια Σπένσερ, Μπράις Ντάλας Χάουαρντ, Σίσι Σπέισεκ, Τζέσικα Τσάστεϊν, Κρις Λόουελ, Άλισον Τζάνεϊ, Μέρι Στίνμπερτζεν, Μάικ Βόγκελ, Σίσιλι Τάισον.

«Django ο Τιμωρός» (Django Unchained - 2012) του Κουέντιν Ταραντίνο

Δύο χρόνια πριν ξεσπάσει ο αμερικανικός εμφύλιος, ο Django, ένας μαύρος σκλάβος από τον Νότο (Τζέιμι Φοξ) συναντά τον Γερμανό κυνηγό επικηρυγμένων και οδοντίατρο, Dr. King Schultz (Κριστόφ Γουόλτζ), ο οποίος ακολουθεί τα ίχνη των φονικών αδελφών Brittles. Καθώς μόνο ο Django μπορεί να τον οδηγήσει σε αυτούς, ο ανορθόδοξος Schultz συνεργάζεται μαζί του με την υπόσχεση ότι θα τον ελευθερώσει με το πέρας της αποστολής. Αφού πετύχουν το σκοπό τους, ο Schultz απελευθερώνει τον Django και οι δύο τους αποφασίζουν να συνεχίσουν την καταδίωξη των πιο γνωστών εγκληματιών του νότου.

Γνωστός για την ικανότητα του να αποθεώνει τις αγαπημένες του cult ταινίες, ο Ταραντίνο επιστρέφει με το όγδοο φιλμ της καριέρας του και αποδίδει φόρο τιμής στο συγκεκριμένο είδος, μέσα από το ένα ιδιαίτερο spaghetti western, που φέρει τον τίτλο: «Django ο Τιμωρός». Το τρομερό παιδί του αμερικανικού σινεμά παρουσιάζει ένα θανάσιμο παιχνίδι, μεταξύ ζωής και θανάτου, βάζοντας στο στόχαστρο του τις φυλετικές διακρίσεις και τον ρατσισμό. Πρωταγωνιστούν: Λεονάρντο Ντι Κάπριο, Κέρι Γουάσινγκτον, Σάμιουελ Λ. Τζάκσον, Σάσα Μπαρόν Κοέν, Κερτ Ράσελ, Κριστόφ Γουόλτζ, Τζέιμι Φοξ, Ντον Τζόνσον, RZA.

«Ο Μπάτλερ» (The Butler - 2013) του Λι Ντάνιελς

Μεταφερόμαστε στον 20ο αιώνα και συγκεκριμένα στην πιο ταραχώδη πολιτική περίοδο της Αμερικής. Το επικό δράμα του υποψήφιου για Όσκαρ σκηνοθέτη Λι Ντάνιελς (Μονάκριβη / Precious - 2009), εξιστορεί τη ζωή του Σεσίλ Γκέινς (Φόρεστ Γουίτακερ), που υπηρέτησε ως μπάτλερ στον Λευκό Οίκο, από το 1957 έως και το 1986. Μία περίοδο γεμάτη εξελίξεις, κατά την οποία η Αμερική εξέλεξε επτά προέδρους.

Εμπνευσμένη από το άρθρο του Γουίλ Χέιγκουντ “A Butler Well Served by This Election”, η ταινία αποτελεί μία συγκινητική ιστορία. Ο «Μπάτλερ» ξεκινάει από το 1926, όπου συναντάμε τον νεαρό Σεσίλ να προσπαθεί να ξεφύγει από το τυραννικό και φυλετικά διαχωρισμένο Νότο, σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Στο δύσκολο αυτό ταξίδι προς την ενηλικίωση, ο Σεσίλ θα αποκτήσει ανεκτίμητα εφόδια που τελικά θα τον οδηγήσουν σε μία ευκαιρία καλύτερης ζωής. Το φιλμ έχει την τύχη να διαθέτει έναν υπέροχο Φόρεστ Γουίτακερ στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ενώ η Όπρα Γουίνφρεϊ ενσαρκώνει τη σύζυγό του, Γκλόρια.

«Σέλμα» (Selma - 2014) της Άβα Ντιβερνέ

Την άνοιξη του 1965, μια σειρά από δραματικά γεγονότα άλλαξαν την σύγχρονη πορεία της Αμερικής, αλλά και την σύγχρονη αντίληψη σχετικά με τα δικαιώματα των πολιτών. Θαρραλέοι διαδηλωτές, όπως ο Δρ. Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ, προσπάθησαν αρκετές φορές να προβούν σε μία ειρηνική πομπή από την πόλη Σέλμα έως το Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα διεκδικώντας το βασικό ανθρώπινο δικαίωμα της ψήφου. Οι συγκλονιστικές αντιπαραθέσεις, η θριαμβευτική πορεία και η ψήφιση του νόμου περί δικαιωμάτων το 1965, είναι πλέον ένα ανεξίτηλο μέρος της Αμερικανικής Ιστορίας. Όμως, τα δραματικά γεγονότα της Selma δεν είχαν προβληθεί ποτέ μέχρι σήμερα στην μεγάλη οθόνη. Το φιλμ μας μεταφέρει από τις πολιτικές μάχες, στις αίθουσες της εξουσίας, μέχρι την πίστη των ανθρώπων και τους αγώνες που έδωσε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.

Η ταινία της Άβα Ντιβερνέ, μας μεταφέρει σε μία ταραγμένη περίοδο τη δεκαετία του ‘60 στις Ηνωμένες Πολιτείες, παρουσιάζοντας τους αγώνες που έκανε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ καθώς και την πορεία διαμαρτυρίας που οργάνωσε από την πόλη Σέλμα ως την Αλαμπάμα προκειμένου να αναγνωριστούν τα ανθρώπινα και πολιτικά δικαιώματα των αφροαμερικανών. Με οδηγό την υπέροχη ερμηνεία του Ντέιβιντ Ογιέλοου, το φιλμ είναι ένας ύμνος στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και στην κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων.

«District 9» (2009) του Νιλ Μπλόμκαμπ

Κοντεύουν 30 χρόνια από τότε που οι πρώτοι εξωγήινοι έφτασαν στη γη. Αρχικά δεν έμοιαζαν εχθρικοί, δεν έφεραν μαζί τους εντυπωσιακά τεχνολογικά επιτεύγματα, στην πραγματικότητα ήταν εξωγήινοι - μετανάστες από τον πλανήτη τους. Και καθώς τα έθνη διαπραγματεύονταν για το πώς έπρεπε να τους χειριστούν, αποφασίστηκε να τους εγκαταστήσουν στη Νότια Αφρική, στην περιοχή District 9. Σήμερα, την ευθύνη των εξωγήινων έχει η MNU (Multi-National United), μια εταιρεία ιδιωτικών συμφερόντων που θα αποκομίσει τεράστια κέρδη αν καταφέρει να χρησιμοποιήσει τα πανίσχυρα όπλα τους, τα οποία όμως προϋποθέτουν εξωγήινο DNA για να μπουν σε λειτουργία. Όταν ο Βίκους βαν ντερ Μέρβε (Σάρλτο Κόπλεϊ), ένας υπάλληλος της MNU, προσβληθεί από έναν εξωγήινο ιό που αλλάζει το DNA του, γίνεται ο άνθρωπος - κλειδί για την εξερεύνηση της εξωγήινης τεχνολογίας. Και ενώ όλοι τον καταδιώκουν, δεν του μένει άλλη επιλογή, παρά να κρυφτεί στο District 9.

Η ιδέα για το φιλμ «District 9» ξεκίνησε από τη μικρού μήκους ταινία του Νιλ Μπλόμκαμπ «Alive in Jo’burg», όπου ο σκηνοθέτης συστήνει στους κατοίκους του Γιοχάνεσμπουργκ μια ομάδα διαγαλαξιακών επισκεπτών. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας αυτής, ο σκηνοθέτης ανακάλυψε ότι το θέμα του έφερνε στην επιφάνεια την πραγματική ξενοφοβία που αισθάνονται οι κάτοικοι του Γιοχάνεσμπουργκ απέναντι στους μετανάστες από τις γειτονικές χώρες. Αντίστοιχα, επειδή και η μεγάλου μήκους ταινία εκτυλίσσεται στη Νότια Αφρική, δημιουργείται σταδιακά η υπόθεση ότι αποτελεί μια άμεση μεταφορά για τα πολλά και ποικίλα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα εδώ και χρόνια. Είναι αδύνατον να απομονώσεις το έργο από το περιβάλλον στο οποίο γυρίστηκε, χωρίς τον αντίστοιχο παραλληλισμό. Παρότι το έργο είναι φανερά επηρεασμένο από σημαντικές ταινίες επιστημονικής φαντασίας, ταυτόχρονα καινοτομεί με το στυλ και τη μέθοδο κινηματογράφησής του.

«Μαύροι Πάνθηρες: Μαχητές της Επανάστασης» (The Black Panthers: Vanguard of the Revolution - 2015) του Stanley Nelson

Η μαύρη κοινότητα τους αγκάλιασε ως το σημαντικότερο κίνημα ενάντια στον ρατσισμό και την αστυνομική βαρβαρότητα. Οι αμερικανικές Αρχές τους θεώρησαν επικίνδυνους και επιχείρησαν την εξάρθρωσή τους. Οι μυστικές υπηρεσίες διέταξαν την εξολόθρευσή τους. Και περίπου πέντε δεκαετίες μετά την ίδρυση τους, ένα ντοκιμαντέρ αναλαμβάνει να αποκαταστήσει την αλήθεια πίσω από την εκρηκτική δράση, την σύνθετη ιδεολογία και την κεφαλαιώδους σημασίας κληρονομιά των Μαύρων Πανθήρων.

Μέσα από ένα αξιοθαύμαστο υλικό αρχείου και αποκαλυπτικές συνεντεύξεις με τα περισσότερα ιδρυτικά μέλη του κόμματος, το «Black Panthers: Vanguard of the Revolution» κατορθώνει να γίνει η πιο τεκμηριωμένη και αυθεντική κινηματογραφική μαρτυρία που έγινε ποτέ γύρω από την ιστορία της πιο πολυσυζητημένης οργάνωσης στα χρονικά του αφροαμερικανικού αγώνα.

«Δεν Είμαι ο Νέγρος σου» (I Am Not Your Negro - 2016) του Ράουλ Πεκ

Με μια αφήγηση που αποτελείται εξ ολοκλήρου από τα λόγια του συγγραφέα Τζέιμς Μπόλντουϊν (1924- 1987), από προσωπικές του εμφανίσεις και από το κείμενο του τελευταίου του βιβλίου, Remember This House, που έμεινε ημιτελές, το ντοκιμαντέρ αυτό που βρέθηκε υποψήφιο για Όσκαρ είναι η επιτομή του «black power». Μιλώντας για τους τραγικούς θανάτους των ηγετών του κινήματος για τα πολιτικά δικαιώματα Μάλκομ Εξ, Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και Μέντγκαρ Έβερς, καταδεικνύει το πώς η εικόνα (και η πραγματικότητα) των μαύρων στη σημερινή Αμερική είναι κατασκευασμένη και επιβεβλημένη.

ΠΗΓΗ: Γιώργος Ρούσσος - tvxs.gr